Türkiye’de yüksek enflasyon, hayat pahalılığı ve gelir dağılımındaki bozulma en çok emeklileri vurdu.
Yıllar içinde emekli maaşları, temel ihtiyaçları karşılamada dahi yetersiz hale gelirken yapılan karşılaştırmalar emeklilerin sofralarındaki kaybı açıkça ortaya koyuyor.
ASGARİ ÜCRETİN GERİSİNE DÜŞTÜ
2005 yılında emekli maaşı, asgari ücretin üzerinde seyrediyordu. O dönem emekli maaşıyla rahatlıkla geçinmek, kira ödemek ve temel ihtiyaçları karşılamak mümkündü. Ancak tablo bugün tamamen tersine dönmüş durumda. Günümüzde asgari ücret 22 bin 104 liraya yükselirken, emekli maaşı 16 bin 881 lirada kaldı. Böylece emeklinin geliri asgari ücretin oldukça altında kalarak geçim sıkıntısını derinleştirdi.
SOFRADAN EKSİLEN EKMEK
2005 yılında en düşük emekli maaşıyla 1344 adet ekmek alınabiliyordu. Bugün ise aynı maaşla ancak 1125 ekmek alınabiliyor. Yani emekli, sofrasından 219 ekmeği eksiltmek zorunda kaldı. Bu durum yalnızca ekmek fiyatlarındaki artışı değil, aynı zamanda emeklilerin alım gücünün yıllar içinde nasıl eridiğini de gösteriyor.
SİMİT VE ÇAY HESABI DARALDI
Emeklilerin günlük hayatının bir parçası olan çay ve simit hesabı da tabloyu gözler önüne seriyor. 2005 yılında emekliler maaşlarıyla 1092 simit ve 874 bardak çay alabilirken Eylül 2025’e gelindiğinde maaş aynı ürünlerden ancak 844 adet satın almaya yetiyor. Yani sadece kahvaltı masasında bile emeklinin sepeti küçülmüş durumda.
KİRA VE ALTINDA BÜYÜK KAYIP
Son yirmi yılda emeklilerin alım gücünü en çok sarsan kalemlerin başında kira ve altın fiyatları geldi. 2005’te emekliler aylıklarının yaklaşık üçte birini kira için ayırırken, bugün bu oran maaşın bir buçuk katına denk geliyor. Yine 2005 yılında emekli maaşıyla 12,36 adet çeyrek altın alınabilirken bugün aynı maaş ancak 2 çeyrek altına yetiyor. Altın fiyatları karşısında maaşın erimesi, emeklilerin birikim yapabilme ihtimalini de tamamen ortadan kaldırmış durumda.
Uzmanlar, tabloyu değerlendirirken emeklilerin her geçen gün daha da yoksullaştığına dikkat çekiyor. Gelir artışlarının enflasyon karşısında eridiğini vurgulayan ekonomistler, emekli maaşlarının insanca yaşamı karşılayacak düzeyden uzaklaştığını belirtiyor.
Emekliler ise günlük yaşamda en temel ihtiyaçlarını bile kısmak zorunda kaldıklarını ifade ediyor. Gıda, kira ve sağlık harcamaları maaşların büyük kısmını götürürken, sosyal yaşam ise neredeyse imkânsız hale geldi.
